سرطان معده
سرطان معده دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در جهان است که وضعیت آن طی دهه های گذشته تغییر کرده است. راه های پیشگیری اولیه و روند کاهشی مداوم برای بروز سرطان رعایت بهداشت، تغذیه درست و ریشه کن کردن هلیکوباکتر پیلوری می باشد. با این حال، بیماران با ریسک بالاتر باید برای تشخیص زودهنگام و پیشگیری مورد غربالگری قرار گیرند و آزمایش ژنتیک سرطان معده میدهند.
علت سرطان معده
سرطان معده، بیماری است که در آن سلول های بدخیم (سرطانی) در سلول های تولید کننده مخاط که معده را پوشش می دهند شروع شده و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع به سایر قسمت های بدن انتشار پیدا می کند. علت دقیق این بیماریمشخص نیست. اما عفونت با باکتری رایج، H.pylori که باعث ایجاد زخم می شود، التهاب در روده به نام گاستریت، یک نوع مشخص از کم خونی طولانی مدت و رشد پولیپ در معده می تواند احتمال ابتلا به سرطان را بیشتر کنند.
عوامل خطر سرطان معده
تشخیص زودهنگام فاکتورهای خطرناک در پیشگیری اولیه بسیار مهم است.
عوامل خطر قابل تغییر در بروز این بیماری به شرح زیر است:
وابسته به پزشك: مانند توجه به مصرف NSAID ها، از بين بردن پيلوری
وابسته به بیمار: مانند حفظ رژیم متعادل، مصرف متوسط الکل، ترک سیگار و حفظ وزن طبیعی
عوامل خطر غیر قابل کنترل GC قرار گرفتن در معرض شغلی: سابقه خانوادگی GC و سابقه گاسترکتومی جزئی است. سن، رژیم غذایی نامناسب و ابتلا به برخی بیماری های معده می توانند خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند. البته داشتن این عوامل خطر به معنای صد در صدی ابتلا به سرطان نیست و برخی از افراد بدون هیچ عوامل خطر به این بیماری مبتلا می شوند.
برخی از مهمترین عواملی که می توانند خطر ابتلا به این بیماری را تحت تاثیر قرار دهند، عبارتند از:
- سیگار
- کهولت سن
- پولیپ معده
- سابقه خانوادگی
- ویروس اپشتین بار
- جنسیت، این بیماری در بین مردان شایع تر است.
- سندرم های خانوادگی (از جمله پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی)
- خوردن یک رژیم غذایی حاوی غذاهای شور، دودی و میوه و سبزیجات کم
انواع سرطان معده
سرطان معده به صورت پراکندهاکثر GC به صورت پراکنده اتفاق میفتند و عمدتا افراد بالای 45 سال را مبتلا می کند. این سرطان ها به عنوان “سرطان های معده اسپورادیک” (SGCs) شناخته می شوند که در زنان شایع تر است.
سرطان معده زودرس
سرطان معده قبل از 45 سالگی به عنوان EOGC زود رس تعریف می شود و حدود 10٪ از GC را شامل می شود در EOGC ها، به نظر می رسد عوامل ژنتیکی نقش اصلی را ایفا می کنند. اغلب در خانم ها مشاهده می شود، احتمالاً به دلیل تغییرات هورمونی رخ می دهند.
سرطان لوزالمعده
سرطان لوزالمعده (GSC) یک زیر گروه مجزا از GC است که به عنوان کارسینوما تعریف می شود که حداقل 5 سال پس از عمل جراحی زخم معده در باقی مانده معده رخ می دهد. سرطان لوزالمعده معده در مردها شیوع بیشتری دارد. گاسترکتومی یک عامل خطرناک شناخته شده برای GSC است.
علائم سرطان معده
علائم این بیماری بر اساس علت و شرایط آن می تواند متفاوت باشند.
اما به طور کلی سرطان در مراحل اولیه ممکن است باعث بروز علائم زیر شود:
- دل درد
- استفراغ
- حالت تهوع
- اختلال در بلع
- سوزش سر دل
- خون در مدفوع
- از دست دادن اشتها
- سوء هاضمه و ناراحتی معده
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
- احساس نفخ بعد از خوردن غذا
- زردی آسیت (ایجاد مایعات در شکم)
در صورت بروز هر یک از این علائم و مشکلات با پزشک خود مشورت کنید.
پیش آگهی سرطان معده
پیش آگهی و شانس بهبودی و تعیین گزینه های درمانی بیماری به موارد زیر بستگی دارد:
پیشگیری سرطان معده
هنوز محققان علت دقیق سرطان معده را تشخیص نداده اند بنابراین هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری وجود ندارد. اما برخی راهکارها و تغییرات در سبک زندگی می تواند خطر بروز این سرطان را تا حدودی کاهش دهند.
برخی راهکار های که شما می توانید برای پیشگیری از سرطان معده در نظر بگیرید، عبارتند از:
- با کاهش مصرف غذاهای شور و دودی از معده خود محافظت کنید.
- ورزش کنید. ورزش منظم با کاهش خطر ابتلا به این بیماری همراه است.
- سعی کنید در طول روز میوه و سبزیجات بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- سیگار نکشید. در صورتی که سیگاری هستید آن را ترک کنید. سیگار کشیدن خطر ابتلا به این بیماری و همچنین انواع دیگر سرطان را افزایش می دهد.
- در صورتی که عوامل خطر ابتلا به این بیماری را دارید سعی کنید به صورت دوره ای وضعیت سلامتی خود را کنترل کنید و در صورت بروز علائم سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- عفونت های معده را درمان کنید. اگر عفونت پیلوری دارید آن را درمان کنید. آنتی بیوتیک ها می توانند باکتری ها را از بین ببرند.
- غذاهای سالم و میوه و سبزیجات تازه زیادی بخورید. آنها حاوی فیبر و ویتامین های زیادی هستند که می توانند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند.
- وزن خود را در سطح سالم حفظ کنید. اضافه وزن یا چاقی نیز می تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
- مصرف آسپرین یا NSAID را مدیریت کنید. اگر روزانه آسپیرین مصرف می کنید تا از بروز مشکلات قلبی یا داروهای NSAID برای ورم مفاصل جلوگیری شود، با پزشک خود در مورد چگونگی تأثیر این داروها بر معده صحبت کنید.
درمان سرطان معده
انواع مختلفی گزینه های درمانی سرطان معده برای بیماران مبتلا وجود دارد که نوع درمان به مراحل و میزان شیوع آن بستگی دارد.
به طور کلی روند درمانی این سرطان می تواند به صورت زیر باشد:
عمل جراحی
سرطان معده در مراحل اولیه ممکن است نیاز به عمل جراحی برای برداشتن بخشی از مری یا معده در محل تومور داشته باشد. هدف از عمل جراحی، برداشتن توده سرطانی و حاشیه بافت سالم در صورت امکان وغده های لنفاوی مجاور می باشد.
برداشتن بخشی از معده (گاسترکتومی جزئی)، در طی این روش، جراح تنها بخشی از معده را درگیر شده است را جراحی می کند.
از بین بردن کل معده (گاسترکتومی کلی)، گاسترکتومی کلی شامل از بین بردن کل معده و برخی بافت های اطراف آن است.
از بین بردن غدد لنفاوی برای شناسایی سلول های سرطان، جراح غده های لنفاوی در شکم بیمار را معاینه و جراحی می کند تا سلول های سرطانی احتمالی را شناسایی و درمان کند.
جراحی برای تسکین علائم. در برخی مواقع ممکن است از بین بردن بخشی از معده علائم و نشانه های سلول های رو به رشد را تسکین دهد. در این حالت، جراحی سرطان معده را درمان نمی کند، اما می تواند علائم بیمار را تسکین دهد.
جراحی برای درمان سرطان با خطر خونریزی و عفونت همراه است و اگر تمام یا بخشی از معده بیمار برداشته شود، می تواند باعث بروز مشکلات گوارشی شود.
پرتو درمانی
در پرتودرمانی از پرتوهای پر انرژی مانند پرتوهای ایکس و پروتون ها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. در سرطان معده و روده، پرتودرمانی و شیمی درمانی به طور متناوب و اغلب قبل از عمل جراحی انجام می شود. پرتودرمانی به معده می تواند باعث اسهال، سوء هاضمه، حالت تهوع و استفراغ شود. پرتودرمانی به مری هم ممکن است با بروزعوارضی مانند اختلال در بلع همراه باشد. برای جلوگیری از این عارضه جانبی، ممکن است پزشک از لوله تغذیه ای زمان بهبودی مری استفاده کند. در موارد سرطان پیشرفته، ممکن است از پرتودرمانی برای تسکین عوارض جانبی استفاده شود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یک دارو درمانی است که در آن مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. داروهای شیمی درمانی در سراسر بدن جریان پیدا می کند و سلول های سرطانی را شناسایی و از بین می برد. شیمی درمانی قبل از عمل جراحی می تواند به منظور کوچک کردن تومور انجام شود شیمی درمانی بعد از عمل جراحی (شیمی درمانی کمکی) نیز برای از بین بردن سلول سرطانی احتمالی بعد از جراحی استفاده می شود. شیمی درمانی اغلب با پرتودرمانی ترکیب می شود. شیمی درمانی به تنهایی برای تسکین علائم و عوارض سرطان کاربرد دارد. عوارض جانبی شیمی درمانی بستگی به نوع دارو استفاده شده دارد.
داروهای هدفمند
در این روش از داروهای خاص برای درمان سرطان معده استفاده می شود، داروهای هدفمند اغلب همراه با داروهای شیمی درمانی استفاده می شوند.
مراقبت حمایتی (تسکین دهنده)
مراقبت تسکین دهنده، مراقبت های پزشکی تخصصی برای رهایی از درد و سایر علائم بیماری است که می توانند به بیمار کمک کنند تا امید به زندگی بیشتری داشته باشد. این نوع مراقبت در کنار سایر روند های درمانی می تواند برای بیمار بسیار مفید باشد.
درمان های بالقوه آینده
محققان در سراسر جهان در حال مطالعه تعدادی از داروهای جدید هستند که بتوانند با استفاده از قدرت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرطان استفاده کنند به این روش ایمونوتراپی گفته می شود.
درمان سرطان می تواند با بروز عوارض جانبی خاصی همراه باشد.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
بهتر است برای آمادگی بیشتر در هنگام مراجعه به پزشک علائمی را که تجربه کرده اید، اطلاعات شخصی و سوابق پزشکی خود را بنویسید و لیستی از تمام داروها، ویتامین ها یا مکمل های مصرفی خود تهیه کنید.
در مورد سرطان معده، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- چه نوع سرطان معده دارم؟
- گزینه های درمان من کدامند؟
- سرطان معده من چقدر پیشرفته است؟
- مزایا و خطرات هر گزینه درمانی چیست؟
- چگونه درمان بر زندگی من تأثیر خواهد گذاشت؟ آیا می توانم به شغل خود ادامه دهم؟
- آیا بروشور یا مواد چاپی دیگری وجود دارد که بتوانم از آن استفاده کنم؟ چه وب سایتهایی را پیشنهاد می کنید؟
برخی از سوالاتی که ممکن است پزشک از شما بپرسند، عبارتند از:
- علائم شما چقدر شدید است؟
- از چه زمانی علائم شما شروع شده اند؟
- آیا علائم شما مداوم بوده یا گاه به گاه بروز می کنند؟
- فکر می کنید چه چیزی باعث بهتر و یا بدتر شدن علائم شما می شود؟
مطالب بیشتر:
بدون دیدگاه