سیتوژنتیک چیست ؟
سیتوژنتیک علم مطالعه ساختمان کروموزوم هاست. در این علم کروموزومها با استفاده از تکنیکهای باندینگ (نوارگذاری) یا شیوههای سیتوژنتیک ملکولی مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرند. شاخه ای از ژنتیک است که با مطالعه ساختار و ترکیب کروموزومی یک سلول مرتبط است، که شامل آنالیز روتین کروموزومهای G-Band شده و سایر تکنیکهای بندینگ و نیز سیتوژنتیک مولکولی شامل FISH و CGH است.
اختلالات عددی و ساختاری کروموزوم ها علت بسیاری از سندروم های ژنتیکی، عقب ماندگی های ذهنی و جسمی ، نازایی، عقیمی، ابهام جنسی و بدخیمی های خونی و سرطان ها می باشند. بنابراین با بررسی کروموزومی، تشخیص وضعیت بیمار ، درمان و مداخلات درمانی صحیح میسر می شود.
ناهنجاریهای کروموزومی علت نیمی از سقط های خود بخودی بوده و در حدود یک تا پنج درصد از تولدهای زنده نیز دیده می شود.
بعنوان مثال سندرم داون شایعترین سندرم کروموزومی عددی است که در آن بیماران دارای 3 نسخه از کروموزوم 21 هستند.
اغلب بین میزان بروز این ناهنجاری و افزایش سن مادرو پدر رابطه مستقیمی وجود دارد.
بعلاوه کلیه ی بارداری ها در معرض ریسک تولد نوزادانی با این قبیل اختلالات می باشند که از طریق آزمایشات غربالگری سه ماهه اول و دوم از طریق بررسی پارامترهای بیوشیمیایی خون مادر و نیز در سونوگرافی های جنینی گروه های پر خطر مشخص می شوند که کاندیدهای بررسی کروموزومی می باشند.
جدول آزمایشات سیتوژنتیک
خدمات تشخیصی بخش سیتوژنتیک | مهلت جوابدهی |
---|---|
سیتوژنتیک | |
الف) کاریوتایپ | |
1. کاریوتیپ معمولی خون محیطی (نواری) | 2 تا 3 هفته |
2. کاریوتیپ با حد تفکیک بالاروی خون محیطی | 2 تا 3 هفته |
3. کاریوتیپ مایع آمنیون(AF) | 10روز تا 2 هفته |
4. کاریوتیپ پرزهای جفتی(CVS) | 10روز تا 2 هفته |
5. کاریوتیپ نمونه های مغزاستخوان | 1هفته |
ب) بررسی شکست کروموزومی | |
1. آنمی فانکونی | 1هفته |
ج ) بررسی مکان شکننده | |
1. فراژیل X | 1هفته |
خدمات تشخیصی بخش سیتوژنتیک | |
سیتوژنتیک مولکولی | |
الف) تشخیص ریزحذف های کروموزومی با استفاده از تکنیک FISH | |
1. سندروم ویلیامز | 1هفته |
2. سندرم آنجلمن و پرادرویلی | 1هفته |
3. سندرم دی جرج | 1هفته |
ب) تشخیص تغییرات عددی کروموزومی با استفاده از تکنیک FISH | |
1. کروموزوم 21- سندروم داون | 2روز |
2. کروموزوم18- سندروم ادوارد | 2روز |
3. کروموزوم 13- سندروم پاتو | 2روز |
4. کروموزوم های جنسی X,Y | 2روز |
ج) بررسی پاسخ به درمان سرطان سینه | |
1. HER2 در سرطان سینه | 1 هفته |
2. C-MYC در سرطان سینه | 1 هفته |
- نکته:
تست های مربوط به بخش سیتوژنتیک بر روی نمونه های خون هپارینه و کلیه نمونه های جنینی و مغزاستخوان قابل پذیرش می باشد.
بدون دیدگاه