ژنوم (به انگلیسی: Genome) انسان همهٔ مادهٔ ژنتیکی یک فرد است که در اصل محتوای ژنتیکی یاخته آن فرد؛ که شاملدی‌ان‌ای هسته، کلروپلاست و میتوکندری است، می‌باشد. ژنوم دستورالعمل‌های ارثی برای ساخت، پیشبرد و نگهداری یک موجود زنده را دارا می‌باشد. کلمهٔ ژنوم از دو کلمهٔ ژن (gen) و پسوند (ome-) که از کلمهٔ کروموزوم می‌آید ساخته شده‌است. بدن آدم به‌طور نسبی از پنجاه تا صد میلیارد یاخته تشکیل شده‌است که در هر یاخته تمام دستورالعمل‌های کد گذاری شدهٔ لازم برای هدایت تمامی فعالیت‌های یاخته و ساخت پروتین‌های لازم، موجود می‌باشد. به هر گروه کامل از این دستورالعمل‌های ما ژنوم گفته می‌شود.

ژنوم از چهل و شش مولکول دی‌ان‌ای متمایز از هم به نام کروموزوم تشکیل شده‌است. در باکتری‌ها و اشکال ساده‌تر زندگی، ژنوم تنها حاوی یک کروموزوم است. کروموزوم‌های انسانی از نظر اندازه و اطلاعات بسیار گسترده و گوناگون هستند. کروموزوم‌های آدمی بیشترین تعداد ژن‌ها یعنی بیش از پنجاه هزار ژن را دارا می‌باشند. کروموزوم y در انسان کمترین تعداد ژن‌ها را یعنی ۲۳۱ عدد را دارا می‌باشد. ژنوم آدم حاوی بیش از سه میلیارد ذرهٔ رمزی دی‌ان‌ای (DNA)است که در کروموزوم‌ها قرار دارند و دی‌ان‌ای شامل جهار بلوک آدنین (A)، گوانین (G)، سیتوزین (C) و تیمین (T) است که بارها در سراسر ژنوم تکرار شده‌است. ژن‌هایی که از پدر و مادر به ارث برده می‌شوند (ژنوتیپ) صفات فرزندان را (فنوتیپ) شکل می‌دهند.

می‌توان ژنوم انسان را که در DNA ذخیره شده‌است با یک کتابخانه به صورت زیر مقایسه کرد:

1. کتابخانه شامل ۴۶ کتاب (کروموزوم) است
2. کتابها بین ۴۰۰ تا ۳۳۴۰ صفحه (ژن) دارند
3. هر کتاب دارای بین ۴۸ تا ۲۵۰ میلیون حرف (نوکلئوتید‌های A,C،G,T) است
4. بنابراین کتابخانه در مجموع از بیش از ۶ میلیارد حرف تشکیل شده‌است
5. کتابخانه در درون یک هسته سلول به اندازه یک نقطه کوچک قرار دارد
6. یک کپی از کتابخانه (تمام ۴۶ کتاب) در تقریباً همه سلول‌های بدن ما قرار دارد.

آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ژن آزما