روشهای تشخیص تالاسمی بتا چیست؟
در بخش قبل از سایت بهترین آزمایشگاه ژنتیک اصفهان آزمایشگاه ژن آزما به معرفی تالاسمی بتا و انواع آن پرداختیم در این نوشته بررسی روشهای شخیص تالاسمی بتا می پردازیم تا پایان همراه ما باشید.روشهای تشخیص تالاسمی بتا به دو روش مستقیم (تعیین موتاسیون) و روش غیر مستقیم (مطالعه پیوستگی ژنی) انجام میگیرد. پیش از انجام آزمایش ژنتیکی دقیقاً باید مشخص شود که هر دو نفر زوجین قطعاً ناقل بتا تالاسمی باشند. بنابراین آزمايشات CBC و الكتروفورز هموگلوبين انجام میگیرد و ميزان HbA2، HbF و سایر واريانتها (در صورت وجود) مورد بررسي قرار میگيرد (MCV<80 fl, MCH<27 pg, HbA2≥3.5). پس از بررسي دقيق نتايج آزمايشات خون نوع آزمايشات مولكولي مشخص ميشود.
براي تشخيص قبل از تولد انجام توأم آزمايشهای تعيين موتاسيون ARMS (روش مستقيم ) و مطالعه پيوستگي ژني RFLP ( روش غير مستقيم ) ضروري است.
روش مستقیم
در روش مستقیم براي تعيين موتاسيون در ژن بتا گلوبين جهشهای شايع کشور براي زوجين يا فرزند مبتلاي آنها به روش ARMS-PCR مورد بررسي قرار میگيرد. از جمله جهشهای شایع IVS-5, CD8/9, CD39, CD44 , IVS II-1 , IVS1-110 IVSI-1,IVSI-6, IVSI-25, CD5 , و CD30است.
در صورتی که جهش ژنی در فرد جزء این جهش های شایع نبود با روش توالی یابی تغییر رخ داده در ژن شناسایی میشود.
روش غیر مستقیم
روش غیر مستقیم تعیین پیوستگی ژنی (RFLP) نیز براي زوجين و فرزند مبتلاي آنها و در صورت نداشتن فرزند مبتلا برای والدین پدر و والدین مادر انجام میشود. در این روش از نشانگرهای ژنتیکی (مارکرها) مختلف استفاده میشود.
مرحله دوم تشخيص قبل از تولد تالاسمی بتا براي کساني صورت می پذيرد که مرحله اول را قبل از بارداري و يا درهفته های اولیه بارداري انجام داده اند و وضعیت مولکولی آنها مشخص شده است. در این حالت آزمایشگاه خانواده را برای گرفتن نمونه جنینی به مرکز مورد اعتماد معرفی میکند. جهت گرفتن نمونه CVS لازم است سن بارداري بعد از هفته دهم بارداری باشد (تاييد شده از طريق سونوگرافی). هم چنين گروه خوني مادر مشخص شود. نمونه جنيني مي بايست به همراه DNA والدين براي تعيين موتاسيون به روش مستقیم و روش غيرمستقيم مورد آزمايش قرار گيرد.
در صورتيکه جنين از نظر موتاسيون و روش غيرمستقيم شبيه مادر باشد تاتید عدم آلودگی نمونه جنین با نمونه مادری ضروري است. به این منظور نشانگرهای ژنتیکی (مارکرها) مختلف مورد استفاده قرار میگیرند تا زمانی که بتوان نمونه مادر و جنین را از هم تفریق داد.
روش انجام آزمایش:
براي تعيين موتاسيون در ژن بتا گلوبين حداقل مي بايست ۲۰ جهش شايع کشور که توسط محققين تعيين شده اند. ( جدول زیر) براي زوجين يا فرزند مبتلاي آنها به روش ARMS-PCR مورد بررسي قرار گيرد ( چنانچه موتاسيون از طريق فرزند بيمار خانواده مشخص شده باشد جهت تاييد موتاسيون يافت شده، والدين بيمار بايد مورد بررسی قرار گيرند). استفاده از نمونه های مشخص شده قبلی (کنترلها) در هر مورد ضروری است.
جدول موتاسيونهای شايع بتا تالاسمی در ايران:
IVSII-1 (G to A) Fr8-9 (+G) IVSI-110 (G to A) IVSI-5 (G to C) C36-37 (-T)
IVSI-1 (G to A) CD30 (G to C) CD39 (C to T) CD44 (+T) CD5 (-CT)
CD22 (G to T) -۲۵del C82-83 (-G) IVSII-745 (C to G) CD15 (G to A)
-۲۸ (A to G) IVSI-128 (T to G) CD 8 (-AA) CD37 (G to A) -۸۸ (C to T)
بتاتالاسمی می‌تواند به علت وجود بیش از ۳۰۰ نوع جهش در ژن HBB ایجاد گردد. و بسته به تعلق نژادی بیمار نوع جهشهای شایع مورد بررسی متفاوت می‌باشد.
در صورت عدم و جود جهش شايع، كل ناحيه ژن HBB توالي يابي يا DNA Sequencing مي شود.
کلیه نمونه‌های جنینی جهت تعیین فرزند- والدی یا Paternity و رد احتمال maternal contamination با استفاده از STRهای مختلف مورد آزمایش DNA Finger Printing قرار میگیرند.
مطالعه پيوستگي ژني ( بررسیRFLP ، SNP و … ) براي زوجين و فرزند مبتلاي آنها و در صورت نداشتن فرزند مبتلا برای خانواده آنها انجام می شود.
در روش غير مستقيم مشروط بر اينکه موتاسيون هر دو (زوجين) مشخص باشد حداقل يک محل گويا کافی می باشد. برای يافتن محل گويا می بايست حداقل ۵ محل از محلهای زير مورد بررسي قرار گيرند. (بهتر است بررسي با ماركرهاي داخل ژن بتا آغاز گردد .
نمونه های مورد نیاز:
۱۰ سی سی خون وریدی آغشته به EDTA برای تشخیص فرد مبتلا و تعیین ناقل بودن فرد، نمونه جفت یا آمنیون برای تشخیص قبل از تولد
آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ژن آزما
بهترین آزمایشگاه ژنتیک اصفهان
آدرس:
اصفهان خیابان شریعتی غربی پلاک 208
ساعات کاری:
شنبه تا پنجشنبه 8 صبح الی ۱۱ شب
تلفن تماس:
۳۶۲۶۹۵۸۶-۷
geneazmalab.com
جهت مشاهده صفحه اینستاگرام مرکز تخصصی ژنتیک پزشکی ژن آزما کلیک کنید.
بدون دیدگاه